پرده ضد حریق (Fire Curtain) یواشکی از جان و مال افراد محافظت می‌کند. همان‌طور که پرده‌های معمولی در خانه‌ها حریم خصوصی ایجاد و از تابش آفتاب جلوگیری می‌کردند، نوع خاصی از پرده‌ها هم طراحی شده‌اند تا در لحظه خطر، از گسترش آتش و دود جلوگیری کنند و تمام‌قد میان شعله‌ها و افراد یا تجهیزات بایستند. این پرده‌ها از الیاف مقاومی مانند پلی‌استر، اکریلیک یا فایبرگلاس ساخته می‌شوند.
همچنین با ترکیب‌های شیمیایی خاصی پوشش داده شده‌اند تا در برابر حرارت بالا مقاوم بمانند. زمانی که سیستم اعلام حریق فعال شود، پرده ضد حریق به‌صورت خودکار پایین می‌آید و همانند سدی محافظ، به کنترل آتش و جلوگیری از گسترش آن کمک می‌کند. تا انتها با ساتل صنعت بمانید و ببینید این قهرمان پنهان چگونه می‌تواند جان انسان‌ها را نجات داده و کار شما را برای اخذ تاییدیه آتش‌نشانی راحت کند.
پرده ضد حریق چیست؟
پرده ضد حریق، درست مثل قهرمان‌هایی در لباس مبدل، در دل سقف یا ورودی‌ها پنهان شده‌اند و تنها وقتی که خطر آتش‌سوزی حس شود، به‌طور خودکار به میدان می‌آیند. این پرده‌ها از جنس پارچه‌های مقاوم مثل فایبرگلاس به همراه سیم‌های فلزی ساخته شده‌اند تا بتوانند در برابر حرارت شدید، بدون از پا درآمدن ایستادگی کنند. اگر همه استانداردها را داشته باشند، تا دو ساعت سد محکمی در برابر آتش و دود هستند؛ در واقع برای نیروهای امدادی و خروج افراد، زمان اضافه می‌کند.
کاربرد پرده ضد حریق چیست؟
به نقل از سایت آتش‌نشانی تهران: «پرده ضد حریق با قطع یکی از ضلع‌های مثلث آتش یعنی اکسیژن، نقش مهمی در متوقف‌سازی واکنش‌های زنجیره‌ای آتش دارد. این واکنش‌ها زمانی ادامه می‌یابند که سوخت، حرارت و اکسیژن به‌درستی ترکیب شوند، اما پرده ضد حریق با مسدود کردن مسیر گسترش شعله و جلوگیری از ورود اکسیژن به ناحیه حریق، این چرخه را می‌شکند. همچنین با جدا کردن فضاها، از رسیدن آتش به منابع سوخت بیشتر جلوگیری کرده و به مهار سریع‌تر آتش کمک می‌کند.»
پرده ضد حریق کاربردهای متعددی دارد که در همه آنها هدف اصلی، افزایش ایمنی و بازی کردن نقش سیستم کنترل دود و حریق است. به‌طور خلاصه، کاربردهای اصلی پرده ضد حریق عبارتند از:
۱- جلوگیری از گسترش آتش و شعله‌ها
پرده ضد حریق به‌عنوان مانع فیزیکی عمل می‌کند و مانع پیشروی شعله‌های آتش به بخش‌های دیگر ساختمان یا فضاهای مجاور می‌شود.
قابل استفاده در اجرای سیستم اطفا حریق: راهروها، مسیرهای تخلیه اضطراری، مقابل درب‌های آسانسور، ورودی پله‌های فرار و کنترل دود آتریوم‌ها
۲- کنترل انتشار دود و گازهای سمی
این پرده‌ها مانع نفوذ دود و گازهای خطرناکی مانند مونوکسید کربن، دی‌اکسید کربن، اسیدکلریدریک و سایر گازهای سمی می‌شوند که ساکنان را می‌کشند یا خفه می‌کنند.
قابل استفاده در: فضاهای بسته مانند پارکینگ‌ها، چاه آسانسور و فضاهای صنعتی
۳- تقسیم‌بندی فضاها
با پایین آمدن پرده در مواقع آتش‌سوزی، فضاهای بزرگ و باز را به بخش‌های کوچک‌تر و ایمن‌تر تقسیم می‌کنند. این موضوع باعث کنترل بهتر آتش و ایجاد مسیرهای امن خروج می‌شود.
قابل استفاده در: مناسب برای لابی‌ها، سالن‌های اجتماعات، واحدهای تجاری و صنعتی و انبارها
۴- افزایش زمان برای تخلیه و نجات افراد
پرده‌های ضد حریق،با مهار آتش و دود، بدون ایجاد مانع در مسیرهای تردد، زمان بیشتری در اختیار افراد برای فرار و تخلیه امن ساختمان فراهم می‌کنند.
قابل استفاده در: کاربرد ویژه در راه‌های فرار، پله‌های اضطراری و فضاهای عمومی ساختمان
۵- حفظ ایمنی ساختمان و جلوگیری از آسیب‌های گسترده
این پرده‌ها کمک می‌کنند تا آسیب به ساختار ساختمان کاهش یابد و هزینه‌های تعمیر و بازسازی پس از آتش‌سوزی کمتر شود. همچنین از تجهیزات حساس مانند اتاق سرور یا تابلوهای برق محافظت می‌کنند.
قابل استفاده در: نصب در اتاق‌های تجهیزات، تاسیسات حساس و مراکز داده
اجزای تشکیل‌دهنده پرده ضد حریق
پرده ضد حریق پارچه‌ای ساده نیست؛ بلکه ترکیبی از مواد مقاوم در برابر آتش است که بخش مهمی از سیستم ایمنی ساختمان را تشکیل می‌دهند. در ادامه به اجزای اصلی این اعجوبه می‌پردازیم:
پارچه مقاوم در برابر آتش (هسته عملکردی پرده)
این پارچه مهم‌ترین بخش پرده ضد حریق است که نقش اصلی در مهار آتش و دود دارد. انواع مختلفی از پارچه‌های نسوز با ویژگی‌های خاص در این سیستم‌ها استفاده می‌شود:
- الیاف شیشه‌ای: سبک، مقاوم در برابر حرارت و شعله، نسوز و مناسب برای کاربردهای عمومی
- الیاف سرامیکی: تحمل دمایی بسیار بالا (تا ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد)، مناسب برای مناطق با ریسک آتش بالا
- فایبرگلاس با روکش سیلیکون: مقاوم در برابر شعله، حرارت و حتی برخی مواد شیمیایی
- الیاف آرامید: شامل کولار و دیگر مواد مشابه با ساختار مولکولی پایدار در برابر حرارت، سبک و فوق‌العاده مقاوم
- پوشش آلومینیومی: به‌عنوان لایه بازتاب‌دهنده حرارت برای جلوگیری از جذب گرمای زیاد
- الیاف کربنی: سبک، بسیار بادوام و مقاوم در برابر شعله‌های شدید و حرارت بالا، مناسب محیط‌های صنعتی
این پارچه‌ها معمولا به‌صورت چندلایه طراحی می‌شوند تا هم مقاومت مکانیکی و هم عملکرد حرارتی بهینه داشته باشند.
ریل‌های راهنما
ریل‌ها یا شیارهای جانبی، مسیر حرکت پرده را هنگام بازوبسته شدن مشخص می‌کنند. آنها باعث می‌شوند پرده در جای خود به‌درستی بنشیند، فاصله‌ای با دیوار باقی نماند و در برابر فشار هوای ناشی از آتش یا انفجار احتمالی از جای خود خارج نشود.
سیستم کنترل و فرمان
این بخش به سیستم اعلام حریق یا BMS ساختمان متصل است. در صورت بروز حادثه، سیگنال هشدار دریافت کرده و به‌صورت اتوماتیک دستور پایین آمدن پرده را صادر می‌کند. ویژگی‌های این سیستم معمولا شامل موارد زیر است:
- سنسورهای دما یا دود (در صورت نیاز)
- پنل کنترل الکترونیکی
- امکان اتصال به برق اضطراری (UPS)
موتور و مکانیزم حرکت
پرده‌های اتوماتیک توسط موتور کوچک و مکانیزم غلتکی جمع و باز می‌شوند. این موتور باید در برابر حرارت محافظت شود و عملکرد آن حتی در شرایط اضطراری پایدار بماند. در برخی مدل‌ها از سیستم فنر یا سقوط آزاد کنترل‌شده هم استفاده می‌شود.
جعبه کاور و سیستم نگهدارنده
در نصب‌های توکار یا روکار، جعبه‌ای فلزی یا آلومینیومی از پرده در حالت جمع‌شده محافظت می‌کند. این کاور علاوه‌بر محافظت از پرده، به حفظ زیبایی معماری فضا کمک می‌کند و معمولا در سقف کاذب یا بالای چهارچوب نصب می‌شود.
انواع پرده ضد حریق کدام است؟
پرده ضد حریق انواع مختلفی دارد که هر کدام برای نیازهای خاصی طراحی شده‌اند:
- پرده‌های ضد حریق عمودی: رایج‌ترین نوع پرده‌ها هستند که به‌صورت عمودی از بالای در یا پنجره پایین می‌آیند و مانعی ساده اما موثر در برابر آتش ایجاد می‌کنند.
- پرده‌های ضد حریق افقی: مناسب فضاهای باز و وسیع‌تر که به‌صورت افقی از سقف کشیده می‌شوند.
- پرده‌های اتوماتیک و هوشمند: این نوع پرده‌ها به‌صورت خودکار و در پاسخ به سیگنال‌های سیستم اعلام حریق یا BMS فعال می‌شوند. این پرده‌ها دو دسته هستند:
- پرده‌های اتوماتیک مقاوم در برابر دود: برای مهار و کنترل حرکت دود در فضاهای بزرگ استفاده می‌شوند. این پرده‌ها در سقف قرار می‌گیرند و به‌محض فعال شدن سیستم اعلام حریق پایین می‌آیند و فضایی امن برای خروج یا اطفا حریق فراهم می‌کنند.
- پرده‌های اتوماتیک مقاوم در برابر آتش و دود: این پرده‌ها علاوه‌بر مهار دود، در برابر شعله‌های آتش هم مقاوم هستند و تا سطح زمین پایین می‌آیند تا از گسترش آتش به سایر بخش‌ها جلوگیری کنند. طراحی هوشمندانه، نصب توکار و نیاز حداقلی به تعمیر و نگهداری، آنها را در اولویت انواع پروژه‌های ساختمانی قرار می‌دهد.
چرا پرده‌های ضد حریق انتخاب مناسبی هستند؟
با پیشرفت طراحی‌های معماری و افزایش استفاده از فضاهای باز (open-plan) در محیط‌های تجاری، پرده‌های ضد حریق به‌دلیل هماهنگی بهتر با این نوع فضاها محبوبیت زیادی یافته‌اند. برخلاف درهای ضد حریق سنتی که مزاحمت ایجاد می‌کردند، این پرده‌ها به‌راحتی با زیبایی‌شناسی مدرن ترکیب شده و ایمنی را حفظ می‌کنند.
نحوه عملکرد پرده ضد حریق چگونه است؟
پرده‌های ضد حریق معمولا در فضاهای بدون دیوار، مانند فضاهای باز در دفاتر بزرگ یا سالن‌های تجاری وسیع نصب می‌شوند و به سیستم اعلام حریق ساختمان متصل هستند. هنگامی که آتش شناسایی شود، سیستم فرمان رهاسازی پرده را صادر می‌کند و پرده به سرعت پایین می‌آید تا مانعی قوی در برابر گسترش شعله‌های آتش ایجاد کند. هدف اصلی پرده ضد حریق مهار آتش است؛ یعنی از انتشار آتش در فضاهای دیگر جلوگیری می‌کند.
مزیت پرده ضد حریق چیست؟
به نقل از سایت singersafety: وجود پرب رکت پرده ضد حریق مزایایی دارد که در زیر به بخشی از آنها اشاره می‌کنیم:
- حفظ جان کارکنان و اهالی ساختمان
- مهار سریع آتش و دود
- افزایش دید هنگام تخلیه
- ظاهر زیبا و کم‌جا
- نصب آسان حتی پس از اتمام پروژه
- قابلیت نصب در فضاهای بسته
- تضمین رعایت قوانین ایمنی
در زمان خرید پرده ضد حریق به چه نکاتی دقت کنیم؟
خرید پرده ضد حریق فراتر از معامله‌ای ساده است و برای اینکه بتوانید بهترین و موثرترین سیستم ضد آتش را برای محیط خود تهیه کنید باید ده جفت چشم دیگر قرض بگیرید. جان و مالتان شوخی‌بردار نیستند پس موقع خرید پرده ضد حریق، چهارچشمی نکته‌های زیر را چک کنید:
- مطمئن شوید که پرده طبق ضوابط سازمان آتش نشانی تاییدیه‌های بین‌المللی مثل UL ،NFPA ،EN یا استاندارد ملی ایران دارد.
- پرده باید بتواند دمای بالا مثلا تا ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد و زمان مشخص (۳۰، ۶۰ یا ۱۲۰ دقیقه) را تحمل کند.
- پرده باید از متریال‌های مقاوم مانند الیاف شیشه، سرامیکی، فایبرگلاس، آرامید یا کربنی ساخته شده باشد.
- پرده باید به‌صورت خودکار و با اتصال به سیستم اعلام حریق، در لحظه فعال شود.
- حتما بررسی کنید پرده حتی در صورت قطع برق هم به‌درستی عمل می‌کند.
- ابعاد پرده باید کاملا متناسب با فضا و ظاهر آن با دکوراسیون هماهنگ باشد.
کلام آخر
در این مطلب درباره اهمیت پرده ضد حریق، عملکرد آنها و نکات مهم هنگام خرید صحبت کردیم. حالا می‌دانید که پرده ضد حریق استاندارد، نجات‌دهنده جان، مال و کل ساختمان است. ساتل صنعت با ارائه پرده‌های ضد حریق تاییدشده و مشاوره تخصصی برای اخذ تاییدیه آتش‌نشانی، در مسیر ایمنی ساختمان شما را تنها نمی‌گذارد.
سوالات متداول
- میزان تحمل دما در پرده ضد حریق چقدر است؟
پرده‌های ضد حریق تا حدود ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد و پرده‌های ضد دود تا ۶۰۰ درجه سانتی‌گراد مقاومت حرارتی دارند. - تیپ‌های پرده‌های ضد حریق و دود کدام‌اند؟
پرده‌های ضد حریق و دود در سه تیپ E جلوگیری از دود و شعله،EI جلوگیری از دود، شعله و حرارت و EW کاهش عبور حرارت برای حفاظت بیشتر افراد به فروش می‌رسند. - قیمت پرده ضد حریق به چه عواملی بستگی دارد؟
قیمت پرده ضد حریق به جنس و کیفیت مواد، اندازه، نوع نصب و برند معتبر آن بستگی دارد.
